Anjung Adiwarna: BUYA HAMKA

Tokoh ilmuan

Prof. Dr. Hamka atau nama sebenarnya Haji Abdul Malik Karim Amrullah adalah ulama, sasterawan, budayawan, pemikir, ahli politik, pemimpin gerakan Islam, pemimpin masyarakat dan pelbagai lagi gelar rasmi dan tidak rasmi yang diberikan kepada beliau. Meskipun gelar-gelar itu banyak, beliau sendiri mengakui bahawa lebih senang jika dirinya dikenali sebagai seorang pengarang. Hamka berasal dari Kampung Molek, Meninjau, Sumatera Barat Indonesia; dilahirkan pada 17 Februari 1908 dan meninggal pada 24 Julai 1981. Ayahnya ialah Syekh Abdul Karim bin Amrullah yang dikenal sebagai Haji Rasul yang merupakan pelopor Gerakan Islah di Minangkabau sekembalinya dari Mekah pada tahun 1906.

Pendidikan Awal

Hamka hanya mendapat pendidikan di sekolah rendah Meninjau dan beliau hanya belajar sehingga gred 2. Ketika beliau berusia 10 tahun, ayahnya membuka Thawalib atau sekolah fardhu ain di kampung halamannya di Padang Panjang. Hamka kemudiannya belajar di situ dan menguasai bahasa Arab. Beliau juga menjadikan Syeikh Ibrahim Musa, Syeikh Ahmad Rasyid, Sutan Mansur, R.M. Surjopranoto dan Ki Bagus Hadikusumo, cendekiawan Muslim tersohor sebagai gurunya.

Hamka sangat aktif berdakwah sejak berumur 17 tahun. Beliau menubuhkan Persatuan Hindia Timur di Mekah dan cara mengerjakan haji yang betul kepada jemaah haji Indonesia. Hamka merupakan pengasas Kolej al-Muballighin untuk melatih pendakwah dan menerbitkan majalah dakwah seperti Pembela Islam, Merdeka, Menara, Pemandangan, Gema Islam, Pedoman Masyarakat dan Qathib al-Ummah. Beliau banyak menghabiskan masanya dengan membaca buku falsafah,sastera,sejarah,dan politik.Hamka juga menyelidiki karya-karya Arab dan Barat yang diterjemahkan ke bahasa Arab seperti Karl Marx dan Arnold Toynbee.

Penglibatan Politik

Beliau melibatkan diri dengan pertubuhan Muhammadiyyah dan dilantik menjadi anggota pimpinan pusat Muhammadiyah. Beliau turut melancarkan penentangan terhadap khurafat, bidaah dan tarekat kebatinan yang banyak menular di Indonesia. Oleh itu, beliau mengambil inisiatif untuk mendirikan Pusat Latihan Dakwah Muhammadiyah. Selain itu, Hamka juga berjuang demi tanah airnya dengan mengetuai Front Pertahanan Nasional untuk menyekat kemaraan Belanda di Indonesia. Akibat dari kelantangan beliau bersuara, dirinya dipecat daripada jawatan umum Majlis Ulama Indonesia. Beliau juga pernah di penjara bersama-sama Majlis Syura Muslim Indonesia (MASYUMI).

Hasil Karya

Professor Hamka telah menulis sebanyak 79 karya buku. Keistimewaan Hamka adalah kebolehannya menghasilkan kitab-kitab agama yang terkenal dan menulis novel. Antara novel yang ditulis oleh Hamka ialah Tenggelamnya Kapal Vanderwick, Dalam Lembah kehidupan, Di Bawah Lindungan Kaabah, Kenangan Hidup, Merantau Ke Deli, Ayahku dan Laila Majnun Siti Sabariah.

Selain itu ialah kitab agama dan falsafah Tafsir Al Azhar (30 Juz), Khatib Ul Ummah (1925), Tarikh Abu Bakar As Sidiq, Ringkasan Tarikh Umat Islam Islam dan Adat Minangkabau, Tasawuf Moden, Falsafah Hidup dan Lembaga Hidup Lembaga Budi.

Dua buah novel yang ditulis oleh beliau yang telah difilemkan oleh penerbitan filem iaitu novel Di Bawah Lindungan Kaabah dan Tenggelamnya Kapal Vanderwick.

Selain itu, Hamka atau Buya Hamka ini juga telah menerima beberapa anugerah sepanjang hidup beliau. Antaranya ialah Doktor Kehormatan dari Universiti Al-Azhar Mesir pada tahun 1959, Guru Besar ( Profesor ) Universiti Moestopo Jakarta pada 1960 dan Doktor Kehormat oleh Universiti Kebangsaan Malaysia pada 1974.